NHÀ Ở XÃ HỘI VIỆT NAM - BỘ MÔN KIẾN TRÚC CÔNG NGHIỆP - ĐẠI HỌC XÂY DỰNG

“Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp.” Đó là điều đã được ghi tại Mục 1, Điều 22, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Theo Chiến lược nhà ở quốc gia đến năm 2020 tầm nhìn 2030, tại Việt Nam hình thành hai loại nhà ở: nhà ở thị trường thoả mãn nhu cầu theo cơ chế thị trường và nhà ở xã hội cho tám nhóm đối tượng gặp khó khăn về nhà ở: công nhân, sinh viên, người thu nhập thấp, quân nhân, cán bộ, viên chức, hộ nghèo, đồng bào vùng lũ…

Phát triển nhà ở nói chung và nhà ở xã hội nói riêng hiện đã trở thành nhu cầu rất cấp bách của xã hội, đặc biệt tại các khu vực đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế. Theo số liệu thống kê tại các hội thảo về phát triển nhà ở, Việt Nam có 7 triệu người thu nhập thấp trong các khu đô thị có mong muốn mua hoặc thuê nhà ở xã hội; có 1 triệu công nhân làm việc tại các khu công nghiệp và 1,2 triệu sinh viên có nhu cầu về nhà cho thuê phù hợp; nhu cầu nhà ở xã hội là rất lớn, chỉ riêng ở các khu đô thị lên tới 150 triệu m2 và riêng Hà Nội là 5,5 triệu m2.

Theo quy luật của thị trường, có nhu cầu về nhà ở, tất sẽ có thị trường cung ứng. Tuy nhiên thị trường cung ứng đó phải là thị trường có kiểm soát. Nhà ở hay chính sách phát triển nhà ở thể hiện mức sống, trình độ tổ chức xã hội, tình hình kinh tế xã hội, văn hóa của mỗi quốc gia. Phát triển nhà ở trong mỗi quốc gia vừa mang tính cấp bách vừa mang tính lâu dài. Tại nhiều quốc gia, để giải quyết vấn đề nhà ở, người ta thành lập Bộ riêng về nhà ở, và việc phát triển,quản lý nhà ở xã hội được thực hiện đồng bộ theo nhiều yếu tố, trước hết là: Cơ chế- chính sách hay Quy định phát triển; Tiếp cận đất đai; Công nghiệp hóa xây dựng; Tài chính phát triển và tài chính cho người sử dụng; Dịch vụ hạ tầng…

Tại Việt Nam, Bộ Xây dựng và các địa phương thực hiện Chương trình nhà ở xã hội chủ yếu thông qua các doanh nghiệp. Mô hình phát triển nhà ở xã hội của các doanh nghiệp hiện nay được xây dựng trên nguyên tắc được Nhà nước hỗ trợ ( tiền sử dụng đất, thuế...) để giảm giá thành xây dựng.
Việc hạ giá thành xây dựng nhà ở mà vẫn đảm bảo chất lượng xây dựng còn thực hiện được qua việc nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ tiên tiến phù hợp theo nguyên tắc công nghiệp hóa xây dựng. Đây là các công nghệ có tính liên ngành, liên quan từ các lĩnh vực quy hoạch xây dựng, thiết kế kiến trúc, tính toán kết cấu, thi công xây dựng, sử dụng vật liệu xây dựng và trang thiết bị ngôi nhà, đến các lĩnh vực môi trường, tiết kiệm năng lượng, quản lý vận hành...Đây cũng chính là cơ sở cho doanh nghiệp tạo lập được các mô hình nhà ở xã hội có thể sinh lợi nhuận và chủ động trong việc khai thác cơ chế hỗ trợ của Nhà nước. Qua đó thu hút được ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia thực hiện Chương trình nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, cho dù Nhà nước có chính sách để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư và hỗ trợ người mua nhà với giá thấp hơn giá thị trường (hỗ trợ tiền sử dụng đất, hỗ trợ thuế VAT đầu ra, hỗ trợ vay tín dụng với lãi suất thấp…), nhưng do nhu cầu về nhà ở xã hội quá lớn, nên Chương trình nhà ở xã hội mà chỉ dựa vào các doanh nghiệp đầu tư chắc chắn không thể đáp ứng ứng được.
Làm nhà ở xã hội phải bao gồm cả người dân. Nhà nước cần tạo điều kiện cho người dân và tổ chức cộng đồng của họ tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch. Đây là việc phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng về việc xã hội hóa Chương trình nhà ở xã hội; phù hợp với xu thế chung của thế giới trong quá trình chuyển từ “dân chủ hóa tiêu dùng” trong thế kỷ XX đến “dân chủ hóa sản xuất” trong thế kỷ XXI, gắn với các đột phá về công nghệ, trước hết là internet.
Nhà nước khuyến khích người dân tự xây dựng nhà thông qua các hỗ trợ về cơ chế, chính sách, tiếp cận đất đai, dịch vụ hạ tầng, tài chính và các mô hình công nghệ (mẫu nhà, hướng dẫn cách thức xây dựng, quy hoạch và khớp nối hạ tầng, quản lý vận hành, môi trường…).

Nhà ở xã hội tuy thuộc dự án bất động sản, song đây là dự án đặc biệt, nhằm đáp ứng nhu cầu rất lớn của đối tượng chưa đủ điều kiện để mua, thuê nhà theo giá thị trường hoặc chưa có đủ điều kiện để tự xây nhà. Vì vậy các tổ chức, trước hết là các tổ chức khoa học – công nghệ, doanh nghiệp, cộng đồng tham gia các dự án nhà ở xã hội không chỉ quan tâm về lợi ích kinh tế mà cùng chung vai gánh trách nhiệm này với xã hội.

WEB nhaoxahoivietnam.vn thuộc Bộ môn Kiến trúc Công nghiệp, Khoa Kiến trúc – Quy hoạch, Trường Đại học Xây dựng, là nơi trao đổi các thông tin về hoạt động nghiên cứu, giải pháp công nghệ chuyên ngành xây dựng phục vụ cho việc phát triển và quản lý nhà ở xã hội tại Việt Nam. Rất mong sự tham gia của quý vị và các bạn!

Ban biên tập


Rất mong sự tham gia của quý vị và các bạn!
Ngày 20/09/2020

Tổng hợp thông tin

Doanh nghiệp - Dự án nước ngoài

30 dự án nhà ở xã hội ấn tượng nhất thế giới

Chi tiết
25/03/14

Khi dân số trong các thành phố ngày càng trở nên đông đúc hơn bao giờ hết, thì nhà ở xã hội đã trở thành một vấn đề ngày càng quan trọng đối với các chính phủ trên thế giới. Nhà ở xã hội được xây dựng ngày càng nhiều trong những năm gần đây.

Liên kết website